سپندارمزگان شادباش باد

به نام خداوند مهر آفرین

سال 14094 اهورایی، 7037 میترایی، 3753 زرتشتی، 2573 کوروشی (شاهنشاهی) و 1394 خورشیدی

بنام اهورامزدا

چنین گفت زرتشت اگر کلید قلبی را نداری قفلش نکن اگر کسی را دوست داری خردش نکن اگر دستی را گرفتی رهایش نکن مراقب گرمای دلت باش تا کاری که زمستان با زمین کرد زندگی با دلت نکند. سپندرمذگان مبارک.

حوالی25بهمن ماه هیاهو و هیجان درخیابان ها موج میزند.و همه جا نام والنتاین و کادوی روز عشق به گوش می خورد.از هر کسی درمورد والنتاین بپرسید میداند که درسده سوم میلادی که مطابق می شود با ابتدای شاهنشاهی ساسانی در ایران؛در روم باستان فرمانروایی بوده است بنام کلودیوس دوم،کلودیوس عقیده داشت سربازی خوب خواهد جنگید که مجرد باشد.از این رو ازدواج را برای سربازان امپراتوری رومی قدغن می کند.

کلودیوس به قدری بیرحم،و فرمانش به اندازه ای قاطع بود که کسی جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت.اما کشیشی به نام والنتیوس(والنتاین)،مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می کرد.کلودیوس دوم از این جریان خبردار می شود و دستور میدهد والنتاین را به زندان بیندازند.والنتاین در زندان عاشق دختر زندانبان می شود.سرانجام کشیش به گناه جاری کردن عقدعشاق ، با دلی عاشق اعدام می شود.روزی که قرار بود والنتاین کشته شود نامه ای برای دختر زندانبان می نویسد که باجمله(love from your valentine)خاتمه می یابد.درسال 496پس از میلاد،پاپ جلاسیوس 14فوریه رابه افتخار او روز والنتاین نامید.بنابراین او را به عنوان فدایی و شهید راه عشق می شناسند،و از آن زمان نهاد و نمادی می شود برای عشق!!

و چندسالیست حوالی25بهمن(14فوریه)هیاهو و هیجان را درخیابانها و شهر میبینیم.همه جا والنتاین و کادوی روز عشق به گوش می خورد.

آیا نام اسفندگان(اسپندرمذگان) روز گرامیداشت عشق،زمین،و زن به گوشتان خورده است؟

شاید کمتر ایرانی از وجود روزعشق در ایران باستان و برگزاری جشنی برای بزرگداشت این موهبت، آن هم نه با پیشینه سه سده پیش از میلاد رومیان، بلکه از بیست سده پیش ازمیلاد! اطلاع داشته باشد؛ شاید کمتر ایرانی بداند روز اسفند از ماه اسفند (پنجم اسفندماه) بانام ((اسفندگان)) یا ((اسپندرمذگان)) روزعشق ایرانیان است.یعنی چند روز پس از روز والنتاین و زمانی که شهر پس از پشت سرگذاشتن چندین روز متفاوت ، تقریبا به روال عادی برگشته است و مردم، بی خبر وبی تفاوت، فارغ ازتب و تاب روز عشق فرنگی! آن را عادی تر از روزهای دیگر سپری می کنند.نه دیگر از هدایای مخصوص ابراز عشق و محبت خبر است و نه تکاپوی مردم برای ابراز عشق و مهرورزی و برگزاری جشن؛

درایران باستان علاوه براینکه ماهها نامی داشتند.هر یک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند.بعنوان مثال روز نخست(روزاهورامزدا)،روزدوم"روز بهمن(سلامت ،اندیشه) که نخستین صفت خداوند است.و...و روز پنجم(سپندارمذ) بوده است.سپندارمذ لقب ملی زمین است. یعنی گستراننده،مقدس،فروتن،زمین نماد عشق است.چون بافروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم مینگرد و همه را چون مادری در دامان پرمهر خود امان میدهد.به این دلیل در فرهنگ باستان اسپندارمذگان را بعنوان نماد عشق می پنداشتند.

ابوریحان بیرونی در هزارسال پیش دراین باره میگوید:

««اسفندارمذ فرشته ی موکل برزمین است .و نیز بر زنهای عفیف رستگار و شوهر دوست خیرخواه...

در این روز زنان بر تخت پادشاهی مینشستند و فرمان میراندند و همه ی کارها نیز به دست مردان و پسران انجام می گرفت.

در زمان گذشته این ماه بویژه این روز عید زنان بوده است و در این عید مردان به زنان بخشش مینمودند و هنوز این عید در اصفهان و دیگر شهرهای ناحیه ی مرکزی و غرب ایران باقی مانده.

این جشن همراه با آداب و رسوم و تشریفاتی ویژه برگزار میشد.جشن«مردگیران» یا «مژگیران» نام داشت،به این معنا که زنان از مردان خود هدایایی می گرفته اند.این جشن ویژه ی زنان و به مناسبت تجلیل و بزرگداشت از آنان برگزار می شود.

روایتی دیگر از ولنتاین:

این روز از دوره امپراطوری یونانیان به شهرت رسید.در یونان باستان روز 14 فوریه به روز جونز معروف بود.جونز پادشاه همه ی بت ها بود.او همچنین مشهور به خدای همه ی الهه ها و زنان و ازدواج بود.در روز14فوریه نیز جشن برگزار میشد،در این روز دختران جوان نام خود را روی کاغذ نوشته و دربطری هایی می گذاشتند و به آب می انداختند،در طرف دیگر رودخانه پسران جوان در انتظار می ایستادند و هریک بطری را از آب می گرفتند و...

در جاهای بسیاری 29بهمن را روز سپندارمذگان می دانند.آنهم به دلیل رواج تقویمی به نام سالنامه ی دینی زرتشتیان که تمامی ماه ها را 30 روزه فرض کردنده بعلاوه 5 روز که در پایان سال قرار داده است.که نتیجه آن شده که جشن اسفندگان را 6 روز پیش تر(به علت محسوب نکردن ماه های31روزه) از5 اسفند،و در 29بهمن معرفی می کنند؛باید گفت که جشن ها و فاصله های میان آنها درمتون کهن ایرانی دارای تعریف واندازه های مشخصی است که به مانند دانه های یک زنجیر در پیوستگی کامل با یکدیگر هستند.تغییر جای یکی از آنها،موجب گسست کل این رشته خواهد شد.

جشن سده پس از 40 روز شب یلدا یا چله،و پس از 100 روز از اول آبان قرار دارد.همچنین جشن سده پیش از 25 روز از جشن اسفندگان است.

شب یلدا در شامگاه 30 آذر،جشن سده در 10 بهمن،و جشن اسفندگان در 5 اسفند،در همه ی گاهشماری های(تقویم)ایرانی می باشد.