«سرودهای میهنی ایران كم نیستند و این مايه‌ي سرافرازی ماست. افزون‌بر سرودهاي ميهني كه در كتاب‌هاي كهن مي‌توان يافت به باور من، همه‌ي شاهنامه، سرودی میهنی است. در شاهنامه‌ي فردوسي در چندجا به خواندن سرود یا مارش یا مسایلی که در خور نواختن سرود و مارش است، پرداخته شده است.»
آن‌چه در بالا آمد، بخشی از سخنان  فرشید خدایاری، پژوهشگر فرهنگ ایران در نشستي با عنوان «سرود ملی ايران» بود. وی با اشاره به «اوستا» و «يشت‌ها»كه مي‌توان كهن‌ترين سروده‌هاي ميهني ايران را در آن‌ها يافت، در دنباله‌ی سخنانش گفت: «‌سرود ملي، سروده‌اي است که کوتاهی و بلندی بندهای آن مهم نیست و نظام عروضی سروده‌هاي معمولی را ندارد یعنی در چارچوبی که به چكامه می‌شناسیم، نیست. افزون‌بر شعر سرود، آهنگ سرود نیز مهم است.»
به گفته‌ي خداياري در دفتر سوم «کوروش نامه»، نوشته‌ي گزنفون، رخدادنگار يوناني، به نواخته شدن آهنگ و خوانده شدن سرود به هنگام نبردهاي كوروش بزرگ اشاره شده است. او گفت: «هرچند امروز چيزي از آن سرود و آهنگ نداريم اما به گمان بسيار مي‌توانسته يك سرود ملي ميهني، بوده باشد.»
فرشيد خداياري افزود: «اوستا، کهن‌ترین نسک(دانشنامه)ایرانی با این‌که کتابی‌ مذهبی است اما در سراسر آن، نام ایران را می‌بینیم. در مهر‌یشت، فروردین‌یشت و زامیاد‌یشت ایران ستوده شده است. در بررسی سرودهای كهن ایرانی، گزينه‌هاي مثبتی می‌بینیم که در آن‌ها به مسایلی اشاره شده که در سروده‌های جهانی كنوني نيز آمده است.»
اين پژوهشگر برپايه‌ی آن‌چه «رازانی» به نقل از كتاب فيثاغورث درباره‌ی هنگامه‌ی تاج‌گذاری داريوش بزرگ، آورده است، گفت: «در اين زمان در نهایت شگفتی می‌بینیم كه زمان تاج‌گذاری داريوش بزرگ گروه کر داشته‌ایم. چنان که آورده شده كه؛ داریوش هنگام تاج‌گذاری 360 دختر از سراسر ایران به پایتخت فراخواند که همه با نغمه و آهنگی مناسب هم‌آواز شدند و سرود خواندند.»
به باور خداياری این که داریوش از سراسر ایران این دختران را فرخوانده و نه از یک يا دو شهر ايران، نشان از تلاش برای يكپارچگی و همبستگی دارد و نشانه‌ا‌ی از ناسیونالیسم ایرانی است.»
وی سپس از سروده‌های ميهن پس از تازش تازيان، سخن گفت. خداياری در دنباله‌ی گفتارش با اشاره به دوره‌ی قاجار گفت: «‌در این دوره چیزی به نام سرود نداشتیم. هنگامی که امیرکبیر، دارالفنون را پایه‌گذاری می‌کند، دانشکده‌ی موسیقی را هم در آن جای می‌دهد و چون ایرانیان با دانش روز موسيقی آن زمان آشنا نبودند، از فرانسه، «موسيو لومر» را برای آموزش موسیقی به ایران می‌آورند. او یکی از آهنگي را كه "سلام شاه"،  "سلام ایران" يا "آهنگ سلطانی" ، نام گذارده‌اند، ساخت كه این آهنگ هنگام عید، در سفرهای ییلاقی شاه، آمدن نماينده‌ها و هر روز یک ساعت مانده به درون‌شد خورشيد، نواخته می‌شده است.»
خداياری گفت: «جالب اين‌که؛ آن‌چه لومر ساخته بود، سرودی ملی نبوده تنها آهنگی بوده که در دربار نواخته می‌شده است.»
اين پژوهشگر فرهنگ ايران، پایه‌گذاری سرود ملی ايران را مربوط به دوره‌ي پهلوی نخست دانست و افزود: «در این زمان رضاخان از انجمن ادبی که پروین اعتصامی، یحیا دولت‌آبادی، صادق سرمست، محمدحسین شهریار، پارسا توسرکانی  نیز از هموندانش بودند خواست تا یک سرود ملی بسازند.»
بنابر سخنان خداياري سرودی که آن‌هنگام ساخته مي‌شود تا سال 1357 سرود رسمی ایران بوده است. سپس وي به سرودي اشاره كرد كه «ابوالقاسم حالت» در سال 1357 آن را سرود و آهنگی نیز برایش ساخته شد که تا سال 1371 سرود ملی ایران بوده است. اما از سال 1371 سرود دیگری جایگزین این سرود می‌شود که هم‌اکنون نیز سرود ملی و رسمی کشورمان است.
خدایاری در پایان گفت: «سرود "ای ایران" یکی از شناخته‌شده‌ترین سرودهای غیررسمی جهان است که برخی حتا به نادرست این سرود را سرود رسمی ایران می‌شناسند.»
این نشست در روز یکشنبه، 9 آبان ماه در بنیاد جمشید جاماسیان برگزار شد.